Mutfaklarda plastik kullanmak ne kadar sağlıklı?

Günümüzdeki mutfaklar eski mutfaklarla karşılaştırınca eşya sayısı ve çeşidi açısından oldukça zengin. Plastik saklama kapları, çatal-bıçaklar, şişeler, damacanalar da bunlar arasında yerini alıyor. Plastik araç gereçlerin tercih edilmesinin başlıca nedenleri ise kırılmaz, hafif, temizlenmesi kolay ve ucuz olması. Peki, plastik araç gereçlerin mutfaklarda kullanılması ne kadar sağlıklı? Uzmanlar plastiğin yiyecek ve içecekle olan etkileşiminin insan vücuduna etkileri konusunda neler söylüyor?

Plastik kapların yiyecek ve içecek saklanmasında kullanılmasını hiç doğru bulmadığını söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Profesör Doktor Ahmet Rasim Küçükusta, plastik bardak, şişe, damacana ve yiyecek kaplarında kullanılan plastiğin ana maddesi olan “Bisphenol A” (BPA)’nın insan sağlığı için zararlı olduğuna dikkat çekiyor. Çünkü yapılan araştırmalar, BPA’nın kadın ve erkekte hormonal dengeyi bozduğunu, obezite, diyabet, astım, kalp ve damar hastalıklarıyla ilişkilendiğini gösteriyor. BPA, kadınlarda meme, erkeklerde ise prostat kanseri riskini arttırıyor. Ayrıca bu maddenin genler üzerinde de etkili olduğu ve gelecek nesillerin de bu maddeyle temasın sonuçlarını taşıyacağı Prof. Dr. Küçükusta’nın vurguladığı noktalar arasında. Bebek biberonlarında artık bu maddenin kullanılması yasak. Ancak, damacanalar, plastik su şişeleri, yiyecek ve içecek saklama kaplarında hala çok yaygın şekilde kullanılıyor.

Plastik damacana, oyuncak ve şişelerde bulunan “fitalat” adlı madde de tıpta endokrin bozucu olarak biliniyor. Fitalat ayrıca doğurganlığı azaltmakta, meme ve rahim kanseri riskini arttırmakta ve özellikle çocuklarda obeziteye neden olmakta. Son yapılan çalışmalar, özellikle plastik şişelerde bulunan kimyasalların davranış bozukluklarına ve nörolojik hasarlara yol açabildiğini, bu etkilerin dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve hatta otizme kadar gidebildiğini gösteriyor.

Özellikle yaz aylarında sıcağa maruz kalan plastik damacana ve şişelerde sıcak etkisiyle serbestleşen petrol ürünü kimyasalların suya geçme riski artıyor ve sağlığa büyük tehdit oluşturuyor. Aynı şekilde diğer plastik ürünler de bu tehdidi taşıyor.

Peki sağlığımızı bu etkilerden korumak için nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle, yiyeceklerin cam ve seramik kaplarda saklanması, plastik kaplardan katbekat daha sağlıklı. Plastik kapları, araç gereçleri mümkün olduğunca tercih etmemeliyiz. Özellikle sıcak yiyecekler, asitli yiyecekler, sıvı içecekler plastikle temasa hiç uygun değil. Yine de mutfağınızda plastik bulundurmayı düşünüyorsanız, en azından Dr. Mehmet Ali Serkan Özkul’un önerdiği gibi, plastik eşyaların altında bulunan üçgen şeklindeki işaretin içindeki rakama göz atmakta fayda var. Çünkü, 1’de 7’ye kadar olan bu numaralar malzemesinin türünü belirtiyor. 1 en çok tercih etmeniz gereken numara iken, Özkul 3, 6 ve 7 numaralı plastiklerden uzak durmamızı öneriyor. Eğer hiç numara yoksa bunun daha da kötü olduğunun altını çiziyor.

Mutfağımızı plastik yiyecek ve içecek saklama kaplarından, araç gereçlerden ve diğer plastik eşyalardan olabildiğince arındırmak en doğrusu. Bunların yerine cam ve seramikten yapılan mutfak eşyaları kullanmaya çalışmalıyız. Böylece, kendimizi, ailemizi ve gelecek nesilleri ciddi risklerden korumuş olacağız.

Sağlıkla kalın.

09.06.2017